İklim Değişikliği Yasasıyla Maden Patronlarına ‘Süper İzin’ Geliyor

Hükümet, “İklim değişikliğiyle mücadele” başlığı altında maden ve enerji sektörlerinde ihale ve ÇED sürecini çabuk halledecek yeni kolaylıklar sağlayacak.

Enerji Bakanlığı; Soma, İliç, Karaman ve daha onlarca maden faciasını yaşandığı Türkiye’de şirketlerin işini daha da kolaylaştıracak bir hazırlığın telaşı içerisinde. Hafta sonu gazetecilere konuşan Öksüt Madencilik Ülke Müdürü David Bickford, söz konusu çalışmanın son aşamaya geldiğini ağzından kaçırdı. Kanada merkezli Centerra Gold Inc’in Türkiye’de faaliyet gösteren işletme şirketi olan Öksüt, Türkiye’deki altın üretiminin yüzde 19’unu karşılıyor. SEKTÖR MERAKLA BEKLİYOR Kayseri ve Orta Anadolu olmak üzere farklı bölgelerde yeni cevher arayışlarını aktif şekilde sürdürdüklerini belirten Bickford “2024 yılında toplam altın üretimimiz 6,2 tona ulaştı. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan (EBRD) kredi sağlamayı başaran ilk maden olduk. Bu sayede, Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme (ÇSED) süreçlerinin sosyal boyutunu daha proje başlangıcında entegre ettik. Türkiye’de altın üretimi, düşüş eğiliminde. Geçen sene toplam 32,2 ton üretim yapıldı. Rezerv keşfinden üretime geçiş süreci, ortalama 10 yıl sürüyor. Verilen 700 madencilik ruhsatından yalnızca 2’si madene dönüşebiliyor. Yeni bir madencilik sahasının faaliyete geçebilmesi amacıyla 17 farklı kurumdan onay alınması şart. Bakanlığın izin süreçlerini hızlandırmaya yönelik reform hazırlığında olduğunu biliyoruz. Bu reformların hayata geçirilmesi, madencilik sektörüne önemli ve olumlu bir katkı sağlayacaktır” ifadelerini kullandı. MECLİS’E SUNULACAK Edinilen bilgiye göre; hükümetin enerji şirketlerinin talebi doğrultusunda hazırladığı yasal düzenlemeler, Öksüt Madencilik Ülke Müdürü David Bickford’un şikayet ettiği bürokratik süreci azaltacak; çevrecilerin ve uzmanların mücadelesini sekteye uğratacak. ‘İklim değişikliğiyle mücadele’ başlığı altında devreye alınacak düzenlemeyle, maden ve enerji projeleri için gerekli izinler tek bir kurumda toplanacak. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, geçen ay yaptığı açıklamada “Kanun teklifi yakında Meclis’e sunulacak. Çalışma, devrim niteliğinde olacak. Enerji yatırımları, hızlı şekilde hizmete alınacak. Yatırımcılar, izin sürecinde birçok yerden ayrı ayrı izin almak zorunda. Öngörülebilirlik önemli. Yatırımcılar buna değer veriyor. Doğrusu da bu. Birçok ülkede çeşitli teşvikler bulunuyor. En büyüklerinden biri, bu tür izinlerin kolaylaştırılması” diye düzenlemeyi savunmuştu. Aynı zamanda, HIT-30 programı kapsamında maden ve enerji şirketlerine 30 milyar dolarlık destek sağlanacak. ‘İHALE BİLE YAPILMIYOR’ Detayları henüz tam netleşmeyen yasa değişikliğinin kamu yararı mı yoksa sadece sermaye yararı mı gözettiği tartışmaları uzun süredir devam ediyor. KARAR’a konuşan CHP Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz “Bir yandan kayyumlar atanırken, diğer yandan sektörde özellikle Birleşik Arap Emirlikleri’ne ayrıcalıklar tanınıyor. Yapılan anlaşmalarda ihale yapılmıyor, rakip projelere izin verilmiyor. Sözleşmelerde tazminat hükmü bulunmuyor ve anlaşmazlıklarda Türk mahkemeleri devre dışı bırakılıyor” ifadelerini kullandı.