Ekim enflasyonunu TÜİK 32,87, İTO 40,84, ENAG 60 olarak hesapladı.TÜİK’in bir önceki aya göre düşük olarak gerçekleşen 32,87’lik verisini uzmanlar, memur ve emekli maaşına yapılacak zam nedeniyle kağıt üzerinde düşük gösterildiği şeklinde yorumladı. Bakan Şimşek’in 2023’te 33 olarak açıkladığı enflasyon hedefi önce 41,5’e sonra 17,52’ye ardından 28,5’e çıkarıldı. Ancak Şimşek satır arasında bu hedefe ulaşmanın zor olduğunu belirterek yeni OVP’de beşinci revizyonun sinyalini verdi.

‘GÜVEN VEREN PROGRAM VE KADRO’ UYARISI

Makyajlı sunulan resmi rakamlara rağmen Bakan Şimşek’in yönettiği ekonomi programıyla Türkiye, G20 ülkeleri arasında en yüksek enflasyon verisiyle liderlik koltuğuna oturdu. Dünya sıralamasında da en yüksek enflasyona sahip 5’inci ülke olduk. Başarısızlığa gerekçe olarak sürekli revize edilen yanlış ekonomi politikalarını gösteren uzmanlar, “Sadece yüksek faiz ve kontrollü kurla enflasyon kalıcı şekilde düşürülmez. İstikrar için güven veren bir program ve kadro şart” diyor.

NE YAPARLARSA YAPSINLAR ENFLASYON 30’UN ALTINA DÜŞMÜYOR

DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, "Ne yaparlarsa yapsınlar enflasyon yüzde 30’un altına inmiyor, indirilemiyor. Bir ülkenin ekonomisi 'Bize inanın' diyerek yönetilmez. Düzgün kadrolar, şeffaflık ve hesap verebilirlik gerekir; hukuk gerekir, adalet gerekir. Vatandaşlarımız gerçek enflasyonu TÜİK rakamıyla değil, çarşıyla, mutfakla zaten ölçüyor." ifadelerini kullandı.

YÜKSEK ENFLASYONDA G20 ŞAMPİYONUYUZ

Türkiye, enflasyonla mücadelede sınıfta kaldı. Sürekli revize edilen ekonomik programlarla hedef tutmayınca, G20 ülkeleri sıralamasında ve gıdada yüksek fiyat şampiyonu olduk. Bakan Şimşek’in satır arasında ima ettiği başarısız sonuçlar, vatandaşı da yoksulluğa mahkum etti. Uzmanlar, “Sadece yüksek faiz ve kontrollü kurla, enflasyonu kalıcı şekilde düşürmek mümkün olmuyor” dedi.

TÜİK, dün herkesin merakla beklediği Ekim ayı enflasyon verisini açıkladı. Ekim enflasyonu aylık bazda yüzde 2,75’lik beklentinin aksine yüzde 2,55 olarak açıklandı. Böylece yıllık enflasyon yüzde 32,87 oldu. Bir önceki aya göre düşüş olduğu gözleniyor. Ancak düşüşün nedeni baz etkisi ve iç talepteki yavaşlamadan kaynaklandı. Gıda, kira ve eğitim fiyatları hala çok yüksek. Son 3 yılın Kasım-Aralık enflasyon rakamlarına bakarsak, en iyi ihtimalle 2025’i yüzde 32-33 gibi bir enflasyonla tamamlayacağız. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek de, “Enflasyonda 25-29 bandı zor” diyerek bunun ilk işaretini vermişti. Enflasyonda hedef tuturamamaın bir diğer göstergesi de Orta Vadeli Programların (OVP) sürekli revize edilmesi oldu. Şimşek göreve geldikten sonra enflasyon hedefi OVP’lerle 4 kez değiştirildi. İlk değişim 2023 yılı için yapıldı. Hedef yüzde 33 olarak açıklandı. Ardından yüzde 41,5’e çıkarıldı. Sonra oran tekrar yüzde 17,52’ye çekildi. Son OVP’de ise bu oran yüzde 28,5’e çıkarıldı. Nitekim ENAG ve İTO verileri hissedilen enflasyonun çok daha yüksek olduğuna işaret ediyor. ENAG, aylık enflasyonu yüzde 3,74, yıllık yüzde 60 olarak hesapladı. Makyajlı olarak verilen resmi rakamlara rağmen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yönettiği ekonomi programıyla Türkiye, G20 ülkeleri arasında en yüksek enflasyon verisiyle liderlik koltuğuna oturdu. Dünya sıralamasında da durum farklı değil. Burada da en yüksek enflasyona sahip 5’inci ülkeyiz. Uzmanlar bunun en büyük nedeninin sürekli yap-bozlarla değiştirilip revize edilen yanlış ekonomi politikaları olduğunu dile getiriyor. Ekonomide güveni artıracak bir şey olmadığına vurgu yapan uzmanlar, “Sadece yüksek faiz ve kontrollü kurla, enflasyonu kalıcı şekilde düşürmek mümkün olmuyor. İstikrar için güven veren bir programı, güven veren bir kadroyla uygulamak gerekiyor” ifadelerini kullandı.

BİRÇOK ÜLKENİN ENFLASYONU BİZİM AYLIK ENFLASYONU KADAR

G20 ülkeleri arasında yüzde 30’un üzerinde Türkiye ve Arjantin var. Türkiye yüzde 32,87 ile birinci, Arjantin yüzde 31,8 ile ikinci sırada yer alıyor. Listenin üçüncü sırası ile ilk iki arasında ise makas bir hayli açık. Arada neredeyse 4 kat fark var. Üstelik üçüncü sırada yer alan Rusya’nın, savaş ülkesi olup birçok yaptırımla karşı karşıya kalmasına rağmen enflasyon oranı sadece yüzde 8. Listenin 4’üncü sırasında 5,17 ile Brezilya yer alıyor. İngiltere yüzde 3,8 ile listede 5’inci sırasında. Listenin en dikkat çeken iki ülkesi ise Çin ve ABD. Çin eksi 0,3 ile sonuncu, ABD ise yüzde 3 ile orta sıralarda yer alıyor. Listenin ağırlığına bakıldığında ise Türkiye’nin aylık rakamının bir çok ülkenin yıllık enflasyon verisine denk geldiği görülüyor.

GIDA ENFLASYONUNDA DA ŞAMPİYONUZ

Gıda enflasyonunda da OECD ülkeleri arasında liderliği kimseye bırakmadık. TÜİK’e göre; gıda enflasyonu Ekim ayında 34,87’ye düştü. Bir önceki ay yüzde 36,06 olarak kayıtlara geçmişti. Liderliğin Türkiye’de olduğu gıda enflasyonunda ikinci sırada yüzde 27,3 ile Arjantin, yüzde 9,46 ile üçüncü sırada Rusya, yüzde 7,2 ile dördüncü sırada Japonya ve yüzde 6,61 ile beşinci sırada Brezilya yer alıyor. Gıda fiyatlarındaki bu hızlı artış, özellikle dar gelirli aileler için ciddi bir yaşam maliyeti baskısı yaratıyor. Temel gıda maddelerinin fiyatlarının yükselmesi, sadece bireylerin günlük yaşamını değil, aynı zamanda ekonomik dengeleri de zorluyor. Uzmanlar, bu durumun uzun vadede halkın beslenme alışkanlıklarını değiştirebileceğini, ucuz ve sağlıksız gıda tüketiminin artabileceğini ve sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor. Gıda enflasyonunu kontrol altına almak için tarımsal üretimi destekleyici politikalar, ithalat dengesi ve fiyat denetimi gibi önlemlerin de kaçınılmaz olduğuna vurgu yapılıyor. Nitekim açlık sınırının 28 bin lira, yoksulluk sınırının 92 bin 547 lira olduğu günümüzde yeni asgari ücret tartışmaları yüksek enflasyon verilerinin gölgesinde bulunuyor. İşçi ve memurlar sosyal medya aracılığı ile seslerini yükseltip, “Asgari ücretliden memura herkes yeni yılda ne kadar zam alacağını merakla beklerken, iktidar enflasyonu düşük gösterme oyununu yine sahneye koyuyor. Buna ne yazık ki yabancı değiliz. Asgari ücretlinin yalnızca 10 aylık kaybı en az 6 bin 322 lira. Bu tablo böyle sürerse vatandaş yalnızca 2025’te değil, 2026’da da zamların, kötü yönetimin ve ekonomik yıkımın altında bırakılacak” sözleriyle isyan etti.

YÜZDE 30’UN ALTINA İNMİYOR

DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, açıklanan enflasyon rakamlarıyla ilgili sosyal medya hesaplarından bir açıklamada bulundu. Babacan, “Ne yaparlarsa yapsınlar enflasyon yüzde 30’un altına inmiyor, indirilemiyor. Ekonomide en büyük kriz artık güvensizlik. Bir ülkenin ekonomisi ‘Bize inanın’ diyerek yönetilmez. Düzgün kadrolar, şeffaflık ve hesap verebilirlik gerekir; hukuk gerekir, adalet gerekir. Vatandaşlarımız gerçek enflasyonu TÜİK rakamıyla değil, çarşıyla, mutfakla zaten ölçüyor. Kira her ay artıyor, okul masrafı bitmiyor, maaş eriyor. Gerçeklerle yüzleşmeden, vatandaşın yükünü hafifletmeden hiçbir hedefe ulaşılamaz” dedi.